Przejdź do zawartości

Ross 128 b

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ross 128 b
Ilustracja
Artystyczna wizja planety (ESO/M. Kornmesser)
Odkrywca

Xavier Bonfils et al. (ESO)

Data odkrycia

2017

Charakterystyka orbity (J2000)
Ciało centralne

Ross 128

Półoś wielka

0,0796 ± 0,0017 au[1]

Mimośród

0,116 ± 0,097[1]

Okres orbitalny

9,8658 ± 0,0070[1]

Charakterystyka fizyczna
Masa minimalna (M·sin i)

1,40 ± 0,21 M🜨[2]

Temperatura powierzchni

213–301 K[2]

Ross 128 bplaneta pozasłoneczna typu ziemskiego okrążająca gwiazdę Ross 128. Została odkryta metodą pomiaru zmian prędkości radialnej. Jej gwiazda jest jedną z gwiazd położonych najbliżej Słońca, tym samym Ross 128 b należy do najbliższych znanych planet pozasłonecznych.

Nazwa planety pochodzi od nazwy gwiazdy, którą ciało to okrąża. Mała litera „b” oznacza, że jest to pierwsza odkryta planeta okrążająca tę gwiazdę[3].

Odkrycie

[edytuj | edytuj kod]

Od 2005 do 2016 roku spektrograf HARPS (ang. High Accuracy Radial velocity Planet Searcher) działający w Europejskim Obserwatorium Południowym rejestrował zmiany prędkości radialnej Rossa 128, wywołane przyciąganiem planety. Dane zostały uzupełnione przez pomiary fotometryczne programu All Sky Automated Survey i z misji K2 Teleskopu Keplera[2]. Niewielka odległość planety od gwiazdy sprawia, że planeta jest łatwiejsza do wykrycia, ale z drugiej strony małe natężenie światła gwiazdy utrudnia precyzyjny pomiar[4].

Niejednorodności emisji światła z fotosfery gwiazdy, takie jak plamy gwiazdowe, mogą być pomylone z sygnałem pochodzącym od planety, ale już wcześniejsze badania wskazywały, że okres obrotu Rossa 128 jest długi, rzędu stu dni. Planeta Ross 128 b obiega gwiazdę dziesięciokrotnie szybciej[2].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Masa i orbita

[edytuj | edytuj kod]

Masa minimalna tej planety to około 1,4 masy Ziemi, co wskazuje, że jest to najprawdopodobniej planeta typu ziemskiego. Krąży ona w odległości zaledwie 0,08 jednostki astronomicznej od gwiazdy (ok. 12 milionów kilometrów) i jej okres orbitalny wynosi 9,9 ziemskiego dnia[2][4]. Obserwacje teleskopu Keplera wskazują z wysokim poziomem ufności, że planeta ta nie przechodzi przed tarczą gwiazdy[2].

Gwiazda centralna

[edytuj | edytuj kod]

Ross 128 to czerwony karzeł, gwiazda znacznie słabsza i chłodniejsza od Słońca. Temperatura fotosfery gwiazdy to około 3190 K, jej jasność to około 0,36% jasności Słońca. Ma ona masę równą zaledwie 17% masy Słońca i promień równy 20% promienia Słońca[1][2].

Czerwone karły często cechują silne rozbłyski, które zwiększają strumień promieniowania ultrafioletowego i rentgenowskiego docierający do planet i mogą powodować erozję atmosfery. Ross 128 jest pod tym względem gwiazdą spokojną, mniej aktywną magnetycznie niż Proxima Centauri, TRAPPIST-1 i inne pobliskie czerwone karły z planetami w ekosferach[2][4].

Klimat i warunki na powierzchni

[edytuj | edytuj kod]

Planeta otrzymuje obecnie 1,38 razy więcej energii niż dociera do Ziemi. W zależności od albedo, temperatura równowagowa jej powierzchni zawiera się od −60 do 20 °C[4][2]. Współczynnik podobieństwa do Ziemi planety b ma bardzo wysoką wartość, równą 0,86[5].

Nie ma pewności, czy na jej powierzchni może istnieć woda w stanie ciekłym, gdyż zależy to od albedo planety, występowania atmosfery i chmur w niej. Tym niemniej zakres temperatur dopuszcza taką możliwość. Niska aktywność gwiazdy sprawia, że Ross 128 b oferuje lepsze możliwości dla potencjalnego życia niż bliższa Słońcu Proxima Centauri b[2].

Perspektywy obserwacyjne

[edytuj | edytuj kod]

Planeta została odkryta poprzez analizę zmian prędkości radialnej gwiazdy, a nie zaobserwowana bezpośrednio. Nie przechodzi ona też przed tarczą gwiazdy. Pomimo tego, ze względu na niewielkie oddalenie od Układu Słonecznego, w przyszłości możliwe stanie się jej lepsze scharakteryzowanie i bezpośrednie obserwacje. Obliczona odległość kątowa od gwiazdy, równa 15 milisekund kątowych, pozwala na rozdzielenie obrazów obu ciał w zakresie widzialnym przez budowany Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT)[2][4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Ross 128 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  2. a b c d e f g h i j k X. Bonfils, N. Astudillo-Defru, i inni. A temperate exo-Earth around a quiet M dwarf at 3.4 parsecs. „Astronomy & Astrophysics”, 2017. 
  3. Naming of exoplanets. Międzynarodowa Unia Astronomiczna. [dostęp 2017-11-16].
  4. a b c d e Odkryto najbliższy świat o przyjaznej temperaturze krążący wokół spokojnej gwiazdy. Europejskie Obserwatorium Południowe, 2017-11-15. [dostęp 2017-11-16]. (pol.).
  5. The Habitable Exoplanets Catalog. [w:] Planetary Habitability Laboratory [on-line]. University of Puerto Rico at Arecibo, 2017-11-15. [dostęp 2017-11-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]